Alternatieven van successieplanning na de sluiting van de kaasroute

Daarnaast heeft een schenking via de notaris vanzelfsprekende grote bewijskracht. Dit is evenwel puur civielrechtelijk en heeft niets met fiscaliteit te maken. Voor schenkingen roerende goederen kan hierop een belangrijke uitzondering worden gemaakt via de handgift, bankgift of onrechtstreekse schenking (cfr. infra).

Een schenking die gebeurt via een Belgische notaris dient steeds te worden geregistreerd waardoor er op die schenking schenkbelasting verschuldigd is.

Om die reden werd (tot voor kort) voor een schenking van roerende goederen vaak beroep gedaan op een Nederlandse notaris. Deze schenking via de Nederlandse notaris diende – in tegenstelling tot een schenking via een Belgische notaris- niet geregistreerd te worden in België en hierdoor diende geen schenkbelasting betaald te worden.

Deze manier van schenken werd ook wel de ‘kaasroute’ genoemd. Bij wet van 15 december 2020 werd de kaasroute door de wetgever aan banden gelegd.

Sinds de wetswijziging moeten alle buitenlandse notariële akten die titel vormen voor een schenking onder de levenden van roerende goederen door een Belgische rijksinwoner verplicht in België geregistreerd worden. Deze registratie brengt de heffing van de schenkbelastingen met zich mee.

Deze wetswijziging geldt niet alleen voor Nederlandse schenkingen maar voor alle buitenlandse notariële schenkingen, ongeacht het land waar de akte wordt verleden.

Door deze wetswijziging maakt het bijgevolg geen verschil of er geschonken wordt via een buitenlandse of Belgische notaris. Alle schenkingen van Belgische rijksinwoners die gebeuren via (een Belgische dan wel buitenlandse) notaris dienen verplicht te worden geregistreerd. Het blijft evenwel mogelijk om alsnog te schenken via een Nederlandse notaris. Een reden daartoe zou de kostprijs kunnen zijn. Soms is de kostprijs van de Nederlandse notaris lager dan die van de Belgische.

Er dient evenwel benadrukt te worden dat enkel notariële schenkingen worden geviseerd door deze wet. Het blijft met andere woorden nog steeds mogelijk om – onder bepaalde voorwaarden - te schenken zonder langs de notaris te passeren en derhalve geen schenkbelasting te moeten betalen. 

Een schenking is in België immers niet altijd belastbaar in de schenkingsrechten of schenkbelasting, tenzij deze schenking verplicht of spontaan ter registratie wordt aangeboden.

Onderhandse handgiften (schenking van hand tot hand),bankgiften (schenken van geld of effecten per bankoverschrijving), onrechtstreekse schenkingen worden niet getroffen door deze wet en dienen (nog steeds) niet te worden geregistreerd en bijgevolg te worden onderworpen aan schenkbelasting. Er kan in België probleemloos een effectenportefeuille van 10 miljoen euro bij bankoverschijving gebeuren, zonder naar het buitenland te moeten gaan en zonder een notaris te moeten raadplegen. Voorwaarde is wel dat de schenker nog minstens 3 jaar (of 7 jaar in geval van schenking van aandelen van familiale vennootschappen) in leven blijft. Indien dit niet het geval zou zijn, zal de schenking geacht te worden nooit het vermogen van de schenker te hebben verlaten en zal de schenking onderworpen worden aan de tarieven in de erfbelasting.